De bij de vereniging aangesloten docenten staan garant voor een gedegen onderwijs- en lesprogramma. Om docenten daarbij te ondersteunen heeft de VDON in samenwerking met het Landelijk Kennisinstituut Cultuureducatie en Amateurkunst de Richtlijnen Cursistenopleiding Djembe-onderwijs opgesteld waarvan in 2014 een nieuwe, herziene uitgave uitkwam.
Het boekje ‘Richtlijnen Cursistenopleiding Djembe-onderwijs’ is voor een bedrag van € 10,- (plus € 2,50 verzendkosten) te bestellen bij de VDON. Stuur een berichtje naar info@djembe-onderwijs.nl.
Onderwijsprogramma
Onder onderwijsprogramma wordt verstaan: een aanbod met cursussen op verschillende niveau’s.
Een djembe-docent heeft in principe een brede en diverse doelgroep aan deelnemers voor ogen. Maar, het verschil in ervaring tussen de cursisten is groot en de ambitie en het talent varieert. Het doel is om desondanks aan al deze verschillende deelnemers een waardevol product te leveren. De docent zal daarom een compleet cursuspakket aanbieden, met verschillende niveau’s en ‘instapmomenten’ in het onderwijsprogramma. De opleiding vindt in cursusvorm plaats, waarbij de deelnemers in groepsvorm onderwezen worden. Het gaat niet alleen om de ervaring van de docent of de overdracht van kennis maar ook om samenspel, de leerzame interactie tussen de deelnemers zelf.
Een belangrijke voorwaarde voor een succesvolle cursus is dat de deelnemers een vergelijkbaar vertrekpunt hebben, met betrekking tot kennis, ervaring en talent. Is dat verschil in kennis, ervaring en talent tussen de deelnemers te groot, dan wordt de ontwikkeling van de verschillende deelnemers geremd. Voor de docent betekent zo’n pluriforme samenstelling van de groep een voortdurende vertraging met betrekking tot het invullen van de leeropdracht.
Lesprogramma
Het lesprogramma beschrijft hoe de verschillende onderdelen van het onderwijsprogramma in lesvorm wordt aangeboden.
Onder cursisten onderscheiden we verschillende niveau’s: starters, beginners, halfgevorderden, gevorderden en vergevorderden. Per leergebied kunnen kerndoelen worden beschreven die aangeven wat een cursist aan het eind van een cursusniveau moet kennen en kunnen.
Goed onderwijs vereist het stellen van een startkwalificatie aan deelnemers en het maken van onderscheid tussen verschillende niveau’s. Ook docenten zullen op verschillende niveau’s gekwalificeerd zijn. Uitgaande van een compleet opleidingsprogramma met cursussen op verschillende niveau’s ontstaat een structuur met een onderverdeling in eerste, tweede en derde graad.
Docent derde graad
Docenten derde graad geven les aan starters, beginners en halfgevorderden. Om op dit niveau te functioneren beschikt de docent over de volgende kennis en vaardigheden:
• het kunnen bespelen van de djembe en de beheersing van de klankontwikkeling op de trommel (bas, toon en slap) en het vermogen dit over te kunnen brengen;
• begrip van 4/4 maten en begrip van 12/8 maatsoorten;
• begrip van simpele en complexere polyritmiek van de begeleidende djembe partijen en de daarbij behorende signalen, breaks intro’s en/of arrangementen;
daarnaast
• het kunnen bespelen van de bijbehorende dunduns, met of zonder bel;
• het begrip van de verdere ontwikkeling van de dundun’s in de Guinee-stijl, Mali-stijl of moderne speelstijlen;
en verder
• begrip van de solo technieken in zowel 4/4 als 12/8 maatsoorten;
• begrip van de basis chauffements en waar ze zich in de melodie bevinden;
• begrip en basiskennis over de herkomst en achtergrond van het ritme dat behandeld wordt;
en tenslotte
• begrip omtrent het indelen van de lesstof;
• begrip met betrekking tot het leertempo van verschillende leerlingen;
• het kunnen indelen van de leerlingen op hun eigen niveau.
Docent tweede graad
Docenten tweede graad geven les aan gevorderden en vergevorderden. Om op dit niveau te functioneren beschikt de docent over de volgende kennis en vaardigheden:
• begrip van solo technieken en de ontwikkeling ervan in het offbeat gevoel;
• begrip van de chaufements zowel op de djembe als op de dunduns;
• begrip van van het offbeat gevoel en het vermogen dit over te brengen;
daarnaast
• begrip van complexere maatsoorten zoals 9/8;
• begrip van de complexere dundunba ritmes;
• kennis van solo’s verder uitdiepen met roulements 4 en 5 (beats) en andere technieken;
en tenslotte
• instrumentenkennis (kennis met betrekking tot houtsoorten en de herkomst van instrumenten;
• de functie en het gebruik van het instrument in de traditie;
• kennis over de achtergronden en geschiedenis van de ritmes;
• oorspronkelijk gebruik en herkomst intrumenten;
oorsprong en herkomst ritmes;
• begrip van balletstijl en de tradities rondom het djembe-spel.
Docent eerste graad
De eerste graad is een specialicatie op djembe gebied. Om op dit niveau te functioneren beschikt de docent over verregaande kennis en diepgaand begrip omtrent een stijl (bijvoorbeeld Mali-, Guinee-, maar ook ballet-stijl). De docent eerste graad beheerst zijn of haar instrument volkomen en beschikt over het vermogen dit over te kunnen brengen. Hij of zij is een bewaarder van de traditie en wordt verondersteld de kennis daaromtrent door te geven aan de volgende generatie.